E-ATX (Extended ATX) to powiększona wersja standardu ATX, zaprojektowana z myślą o wydajnych stacjach roboczych, komputerach dla graczy, a także systemach serwerowych i entuzjastycznych, gdzie potrzeba więcej przestrzeni na komponenty oraz lepsze zarządzanie zasilaniem i chłodzeniem.
Wymiary i różnice względem ATX
- Standardowy ATX: 305 × 244 mm
- E-ATX: zwykle 305 × 330 mm, choć dokładne wymiary mogą nieznacznie się różnić między producentami
Różnica polega przede wszystkim na większej szerokości, co przekłada się na więcej miejsca na dodatkowe komponenty, takie jak:
- więcej gniazd RAM (np. 8 zamiast 4),
- dwa procesory (w wersjach serwerowych),
- dodatkowe złącza M.2, PCIe czy kontrolery RAID,
- rozbudowane sekcje zasilania i chłodzenia.
Zastosowania E-ATX
Płyty główne E-ATX znajdziesz głównie w:
- komputerach do gamingu high-end,
- stacjach roboczych do obróbki wideo, modelowania 3D, programowania AI,
- systemach serwerowych i NAS,
- komputerach entuzjastów, gdzie istotna jest maksymalna rozbudowa i estetyka (np. w obudowach z przeszklonym bokiem).
Zalety
- Więcej gniazd rozszerzeń – możliwość podłączenia wielu kart graficznych, kontrolerów, kart dźwiękowych itp.
- Rozbudowana sekcja zasilania CPU i RAM – stabilniejsza praca pod dużym obciążeniem.
- Lepsze chłodzenie i zarządzanie przestrzenią – więcej miejsca na radiatory, układy chłodzenia cieczą, wentylatory.
- Bogate opcje komunikacyjne – często więcej portów USB, Ethernet 2.5G/10G, wyjść audio klasy premium.
Wady
- Wymagana duża obudowa – E-ATX nie zmieści się do standardowych obudów typu mid-tower; potrzebna jest obudowa full tower lub specjalnie przystosowana pod ten format.
- Wyższy koszt – zarówno same płyty, jak i obudowy oraz systemy chłodzenia są droższe.
- Zbędna moc dla przeciętnego użytkownika – większość osób nie wykorzysta potencjału E-ATX.
E-ATX to standard dla użytkowników, którzy potrzebują ekstremalnej wydajności i maksymalnych możliwości rozbudowy. Jeśli tworzysz komputer do zaawansowanych zadań obliczeniowych, gier na najwyższym poziomie, edycji wideo 4K lub projektów 3D – E-ATX może być właściwym wyborem. W przeciwnym razie, dla typowego użytkownika domowego czy nawet gracza, bardziej sensownym wyborem będzie ATX lub microATX.
